Çocuğunuzun işitme kaybı olduğunu düşünüyorsanız aşağıdaki kontrol listesi, çocuğunuzun bir işitme kaybı olduğunun belirlenmesinde yardımcı olacaktır. Her maddeyi dikkatlice okuyun ve sadece size, ailenize veya çocuğunuza uyan faktörleri dikkate alın.
İşitme kaybından şüpheleniyorsanız aşağıdaki soruları cevaplandırınız
- Anne, hamilelik sırasında kızamıkçık, viral bir enfeksiyon ve grip geçirmiş ya da alkollü içecek tüketmiş olabilir mi?
- Yenidoğan bebeklerde (doğumdan ilk 28 güne kadar) doğumdaki kilosu 1.600 gramdan düşük mü? , Yüz ve kulaklarının görüntüsü farklı mı? Doğumda sarılığı oldu ve kan değişimi uygulandı mı? Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde beş günden fazla kaldı mı? Damardan iğne ile antibiyotik aldı mı? Menenjit geçirdi mi?
- Ailede erken yaşlarda olan veya gelişmiş, kalıcı veya ilerleyen işitme kaybı olan, bir veya daha fazla birey var mı?
- Bebeğim (29 gün ile 2 yaş arası) damardan antibiyotik aldı mı? Menenjit oldu mu? Nörolojik bir bozukluğu var mı? Kulaktan kanamanın olduğu veya olmadığı kafatası kırığı olan ciddi bir yaralanma geçirdi mi? 3 aydan fazla süren, kulakta sıvının olduğu tekrarlayan kulak enfeksiyonu var mı? Çevreye cevap verme tavrı yeterli mi? (konuşma ve lisan gelişimini değerlendirmek için)
- Yenidoğan (doğumdan 6 aya kadar) beklenmedik yüksek sesli gürültülerle irkilmiyor, hareket etmiyor, ağlamıyor veya her hangi bir şekilde tepki vermiyor mu? Yüksek sesli gürültülerle uyanmıyor mu? Kendiliğinden sesleri taklit etmiyor mu? Sadece sesle sakinleştirilemiyor mu? Başını sesime doğru çevirmiyor mu?
- Küçük bebeğim (6 ay-12 aya kadar) sorulduğunda tanıdık kişi veya eşyaları gösteremiyor mu? Konuşma sesi çıkarmıyor ya da konuşma sesi çıkarmayı bıraktı mı? 12 aylıkken, “el salla” ,”elini çırp” gibi basit sözleri yalnız dinlemekle anlamıyor mu?
- Büyük bebeğim (13 ay-2 yaş ) hafif bir sesle ilk seslenişte doğru yöne dönmüyor mu? Çevreden gelen seslere duyarsız mı? İlk seslenişte cevap vermiyor mu? Sese cevap vermiyor veya sesin nereden geldiğini anlayamıyor mu? Tanıdık insanlar ve evde çevresindekiler için basit kelimeleri kullanmaya ya da taklit etmeye başlamadı mı? Benzer yaştaki diğer çocuklar gibi ses çıkarmıyor ve konuşamıyor mu? Normal ses yüksekliğinde televizyon seyretmiyor mu? Anlama ve iletişim için kelimelerin kullanımında yeterli gelişmeyi göstermiyor.
Bu sorulardan bir veya daha fazlasını evet olarak cevaplandırdıysanız, çocuğunuzun işitme kaybı olması mümkündür. Çocuğunuzda bu göstergelerden bir veya daha fazlası varsa, çocuğunuzu kulak muayenesi ve işitme testine götürmeniz gerekir. Bu herhangi bir yaşta, doğumdan hemen sonra bile yapılabilir. Bu faktörlerden hiçbirini belirlemediniz, fakat çocuğunuzun normal duymadığından şüpheleniyorsanız, çocuğunuzun doktoru endişelenmiyorsa bile çocuğunuzun işitmesini ölçtürün. İşitme kaybı olmasa bile testin ona bir zararı olmaz. Ne var ki, çocuğunuzda işitme kaybı varsa, geç teşhis konuşma ve lisan gelişimini etkileyebilir. Bu kontrol listesi maddelerinin hiçbiri bulunmasa bile işitme kaybı mevcut olabilir.
18 yaşın altındaki birçok çocukta farklı derecelerde işitme kaybı vardır. Siz ebeveynler ve onların ana babaları bebeklerinizdeki işitme kaybını keşfedecek kişilersiniz. Çünkü onlarla en fazla vakit geçiren sizsiniz. Eğer herhangi bir zaman bebeğinizin işitme kaybı olduğunu düşünürseniz bunu doktorunuzla görüşün. Bebeğinizin duyması profesyonel olarak herhangi bir yaşta test edilebilir. Bilgisayarlı işitme testleri yenidoğanları taramayı mümkün kılar. Bazı bebeklerin diğerlerine göre ortalamadan daha fazla işitme kaybı olasılığı vardır. Bu listedeki herhangi bir maddeyi belirlerseniz, mümkün olan en kısa zamanda çocuğunuza işitme testi yaptırmalısınız. Okula başlamadan önce tüm çocuklara işitme testi yapılmalıdır. Bu anne, baba veya çocuğun fark etmediği hafif işitme kayıplarını ortaya koyabilir. Tek kulaktaki bir kayıp bu yolla saptanabilir. Böyle bir kayıp, belirgin olmasa da konuşma ve lisanı etkileyebilir. İşitme kaybı kulak kiri veya kulakta sıvı birikmesinden bile kaynaklanabilir. Bu tipte geçici işitme kaybı olan birçok çocuğun, ilaç tedavisi veya küçük bir cerrahiyle işitmesi düzeltilebilir.
Geçici işitme kaybının tersine bazı çocukların kalıcı olan sinir kaynaklı sağırlığı vardır. Bu çocukların çoğunluğunun bir miktar kullanılabilir işitmesi olur. Çok azı tamamen sağırdır. Erken teşhis, erken işitme cihazı uygulanması ve özel eğitim programlarına erken başlamak, çocuğun mevcut işitmesini en yüksek seviyeye getirmeye yardımcı olabilir.
* Bu yazının hazırlanmasında Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Vakfı‘nın konuyla ilgili broşüründen yararlanılmıştır.
